PEDODONTİ TEDAVİ

Sincan diş çekimi
Pedodonti

Çocukların ağız ve diş sağlığı pedodontinin ilgi alanıdır. İlk süt dişinin çıkmasından itibaren bebeklikten 15-16 yaşlarına kadar olan periyotta gelişebilecek tüm ağız ve diş sağlığı sorunları ve koruyucu uygulamalarıyla ilgilenen bilim dalıdır. Çocukların ilk diş hekimi deneyimi hayat boyu unutmadıkları ve belki de diş hekimleri hakkındaki görüş ve düşüncelerinin şekillendiği önemli bir dönemdir.

Bu önemli dönemde çocuklar ile iletişim, tanı, tedavi konularında eğitim almış ve deneyimli kişilerden yardım alınması, çocuğunuzun diş hekimliği işlemlerine karşı olumlu tavır ve düşünceler geliştirmesine katkıda bulunacaktır.

Süt Dişlerinin Önemi

Süt dişleri toplam 20 tanedir. Süt dişlerinin birinci görevi çocuğun beslenmesini sağlamaktır. Ayrıca konuşmanın düzgün gelişimi de süt dişlerinin varlığına bağlıdır. Süt dişleri, kapladıkları alanı kendilerinin yerine gelecek olan kalıcı diş için korumakta ve kalıcı diş sürerken ona rehberlik yapmaktadırlar. Süt dişi erken çekildiği zaman bu doğal yer tutuculuk fonksiyonu da ortadan kalkmaktadır.

Çocuk dişhekimliğinin birinci amacı, dişsel sorunların oluşmasını engelleyecek önlemleri almak ve çocukları çürüksüz bir geleceğe yönlendirmektir. Bu amaçla uygulanan işlemlere Koruyucu Dişhekimliği Uygulamaları denir.

Koruyucu uygulamalar

Diş çürüğünü önlemeye yönelik koruyucu uygulamalar içinde çocuğun ve ailesinin ağızdiş sağlığı ve beslenme konusunda eğitilmesine büyük önem verilmektedir. Kliniğimizde hastalarımıza diş fırçalama tekniği uygulamalı olarak anlatılmaktadır. Koruyucu dişhekimliği uygulamaları arasında yüzeyel flor ve fissür örtücü işlemleri de yer almaktadır.

Fissür örtücü (fissur sealant):

Daimi dişlerin çiğneyici yüzeylerindeki derin ve çürümeye meyilli fissürleri (olukları) kapatıp, bakterilerin buraya ulaşmasına izin vermeyen ve böylece çürüğü önleyen akışkan bir dolgu maddesidir. Fissür örtücü uygulamaları 6 ayda bir kontrol edilmelidir.

Flor uygulamaları:

Flor, dişlerin çürümesini önleyen, dişlerin yapısını kuvvetlendiren bir elementtir. Dişler ilk sürdükleri zaman diş minesi tam olarak olgunlaşmadığından yeni sürmüş dişler genellikle çürüğe karşı daha dirençsiz ve çürük oluşumuna yatkındırlar. Flor, diş minesini kuvvetlendirerek dişi asit ataklarına karşı korur ve dolayısıyla diş çürüklerinin oluşmasını önlemeye yardımcı olur. Profesyonel yüzeyel flor uygulaması sadece dişhekimleri tarafından uygulanabilen koruyucu bir yöntemdir. Yüzeyel flor, 6 ayda bir dişhekimi tarafından uygulanmalıdır.

Diş Çürüğü

Diş çürüğü, diş üzerindeki bakterilerin besinleri fermente etmesi sonucu üretilen asitlerle, diş sert dokularının yıkımı ile başlayan bir hastalıktır. Özellikle erken çocukluk döneminde, uyku sırasında biberon içine ballı, şekerli ya da bisküvili süt gibi gıdaların konulup çocuğa verilmesi, emziğin şekerli gıdalara batırılması sonucu küçük yaştaki çocuklarda görülen yaygın çürüklere biberon çürüğü adı verilir.

Diş Travmaları

Çocukluk çağında çok sık karşılaşılan önemli sorunlardan biri de travmatik yaralanmalardır. Hastanın yaşı, yaralanmanın derecesi, bölgesi, ilgilendirdiği dokular ve hastanın genel durumu dikkate alınarak tedavi yapılır.

Yer Tutucular

Erken süt dişi kayıplarında, alttan gelecek olan daimi dişin yerini korumak amacıyla yer tutucu olarak adlandırılan apareyler kullanılır. Yer tutucular, komşu dişlerin çekim boşluğuna hareket etmelerini ve bu yolla daimi dişin ya gömük kalmasını yada farklı yerden çıkmasını, dolayısıyla ileride ortodontik bozukluk oluşmasını önlemeye yarayan apareylerdir.

Erken süt dişi kayıplarında, alttan gelecek olan daimi dişin yerini korumak amacıyla yer tutucu olarak adlandırılan apareyler kullanılır. Yer tutucular, komşu dişlerin çekim boşluğuna hareket etmelerini ve bu yolla daimi dişin ya gömük kalmasını yada farklı yerden çıkmasını, dolayısıyla ileride ortodontik bozukluk oluşmasını önlemeye yarayan apareylerdir.
3. Pedodontist ne tip tedaviler uygular?

Pedodontistlerin uyguladıkları tedavileri iki ana başlık halinde değerlendirebiliriz.

I) Oluşmuş problemlerin giderilmesine yönelik tedaviler:

• Diş çürüğü tedavisi,
• Diş çekimi,
• Dişlerde travma sonucu meydana gelen kırıkların tedavisi,
• Kanal tedavisi,
• Fazla madde kaybı olan süt dişlerinin kuron kaplamaları,
• Dişlerde oluşan renklenmelerin temizlenmesi,

II) Koruyucu uygulamalar:

• Ağız hijyen eğitimi,
• İlk muayenede bireye özgü çürük risk faktörlerinin saptanması ve eliminasyon yolları hakkında ebeveynlere bilgi verilmesi,
• Sağlıklı beslenme alışkanlığının diş sağlığına etkisi hakkında bilgilendirme,
• Fluorid uygulamaları,
• Pit ve fissür örtücü uygulamaları,
• Koruyucu ve durdurucu ortodontik tedavilerin uygulanması.
• Spor karşılaşmaları sırasında kullanılan diş koruyucularının uygulanması

4. Çocuklar ilk kez kaç yaşında pedodontistle tanıştırılmalıdır?

Diş ve ağız sağlığı problemlerini önlemek amacıyla çocuklar ilk süt dişi sürdüğünde veya bir yaşından geç olmamak kaydıyla pedodontiste ilk muayene için getirilmelidirler.

5. Bebeklerin dişlerini nasıl temizleyebilirsiniz?

Bebeklerin dişleri çıkar çıkmaz diş fırçalamaya başlayın. Bebekler için özel olarak tasarlanmış küçük başlı ve oldukça yumuşak diş fırçaları ve su ile veya fluoridsiz bebek diş macunu ile bebeklerinizin dişlerini temizleyebilirsiniz. Bebeklerin dişleri ideal olarak günde iki kez fırçalanması gerekiyorsa da günde en az bir kere akşamları uyumadan önce mutlaka bebeğinizin dişlerini fırçalayın.

6. Bebeğim dişlerini fırçalarken çok ağlıyor, ne yapmalıyım?

Bebeklerin dişleri fırçalanırken ağlaması normaldir. Bebekler ayrıca altları değiştirilirken, banyo yaptırılırken, giydirilirken de ağlarlar. Öncelikle sakin olun. Çocuğunuzun ağız bakımını en iyi şekilde yapmaya devam edin, yarıda kesmeyin. Bu bakım ancak sizin sayenizde amacına ulaşacaktır. Zamanla bebeğiniz sizin ona gösterdiğiniz ilgi ve bakımı anlayacak ve dişlerini fırçalamanızı kendisi isteyecektir.

7. Süt dişleri gerçekten önemli midir?

Evet, bir kaç nedenden ötürü süt dişleri önemlidir. Süt dişleri, konuşmanın düzgün olması ve fonksiyon yani çiğnemenin kolaylıkla yapılmasını sağlamanın yanı sıra sürme zamanı geldiğinde daimi dişler için de rehber görevi görürler. Ayrıca sağlıklı gülüşlere sahip olan çocuklarda kendine güven duygusu da gelişmiş olur.

8. Parmak veya emzik emme çocukların dişlerine zarar verir mi?

Parmak veya emzik emme, biberon kullanma gibi alışkanlıklar özellikle uzun süre devam edilirse probleme sebep olur. Çoğu zaman çocuklar bu tip alışkanlıklarını kendi kendilerine bırakırlar. Bazen de parmak emme alışkanlığı daimi dişlerin sürmesine dek sürdürülebilir. O zaman pedodontist tarafından alışkanlık kırıcı aparey önerilir.

9. Bebekleri biberon çürüğünden nasıl koruyabilirsiniz?

Özellikle akşamları uyurken biberonlarının içine sudan başka bir şey koymayarak, diş fırçalama ve diş ipi uygulaması ile bebeklerin dişlerini temizleyerek, düzenli olarak pedodontiste götürülmesi suretiyle diş ve ağız sağlığını kontrol ettirerek bebeklerinizi biberon çürüğünden koruyabilirsiniz.

10. Çocuklar hangi sıklıkla pedodontist tarafından görülmelidir?

Çocuklar, diş çürüğü ve diğer dental problemlerin önlenmesi amacıyla rutin olarak altı ayda bir muayene olmalıdırlar.Bununla birlikte, pedodontist her çocuğa farklı ağız ve diş sağlığı programı uygulayarak, onların ne zaman ve hangi sıklıkla kontrole gelmesi gerektiğini belirtecektir.

11. Çocuklar diş macunu ne zaman kullanmaya başlamalıdırlar ve miktarı ne kadar olmalıdır?

Çocuklar diş macunu ile 3 yaşından sonra tanıştırılmalıdır. Bu yaşlardan önce çocukların dişleri su ve diş fırçası kullanarak temizlenmelidir. Diş macunu kullanılmaya başlandığı zaman özellikle çocuklar için üretilenler tercih edilmeli ve çok az miktarda (Amerikan Pediatrik Diş Hekimliği Akademisi bu miktarı küçük bir bezelye tanesi büyüklüğü olarak tarif etmektedir.) kullanılmalıdır. Çocukların dişleri fırçalanırken, diş macununu tükürmeye teşvik edilmeli, yutmasına izin verilmemelidir.

12. Çocukların beslenme alışkanlığını diş sağlığını korumak açısından nasıl düzenleyebilirsiniz?

Çocuklarınızın; meyve, sebze, ekmek, kahvaltı gevreği, süt ve süt ürünleri, et, balık ve yumurta içeren dengeli beslenme alışkanlığı edindiğinden emin olun. Şeker ve nişastalı besinlerin tüketimini sınırlamak çocuklarınızın dişlerini çürükten korumanıza yardımcı olacaktır.

13. Pit ve fissür örtücüler (fissür sealant) ne demektir? Dişlere faydası nedir?

Dişlerin çiğneyici yüzeylerindeki girinti ve çıkıntılara pit ve fissür adı verilir. Bu anatomik oluşumlar dar, ince ve derin yapılarından dolayı çoğunlukla diş fırçasının ulaşamadığı bölgelerdir. Etkili temizlenememelerinden dolayı bakterilerin de etkisi ile dişlerin bu bölgelerinde kolaylıkla çürük başlar. Pit ve fissür örtücüler, akıcı kıvamda dolgu malzemeleri olup bu bölgeleri kapatırlar ve dolayısı ile dişler çürükten korunmuş olur.

14. Anne-babalar çocuklarını diş çürüğünden nasıl koruyabilirler?

Anne-babalar çocuklarını, ilk süt dişlerinin sürmesi ile birlikte periyodik olarak pedodontiste kontrole götürmeleri gerekir. Böylelikle pedodontist her çocuğa diş fırçalama, diş ipi kullanma, ve diğer tedavilerle ilgili olarak spesifik bir program önerir ve bu programı ebeveynlere ayrıntılı olarak anlatır. Onlarla bu programı çocuklarına tatbik etmeleri konusunda işbirliği kurar. Böylece evde uygulanan bakım, periyodik kontroller, atıştırma tarzı yiyeceklerin sınırlı tüketilmesi ve dengeli beslenme ile anne-babalar çocuklarına hayatları boyunca yararlanacakları sağlıklı alışkanlıklar kazandırmış olurlar.

15. Spor karşılaşmaları sırasında çocukların dişlerini nasıl koruyabilirsiniz?

Yumuşak plastikten yapılan ağız koruyucuları çocukların dişlerini, dudaklarını, yanaklarını ve dişetlerini sporla ilgili yaralanmalardan korumak için kullanılabilir. Her çocuk için özel olarak pedodontist tarafından tasarlanan ağız koruyucuları, çocukların dişlerini, yüzünü hatta kafalarını ciddi travmalara karşı koruyacaktır.